کنترل کیفی چیست؟

کنترل کیفی شامل اطلاعات مربوط به فروشندگان، سیستم‌‌های کنترل کیفیت پیمان‌کار ساخت، راهنما‌ها، طرح‌ها، فرم‌ها و الزامات دیگر می‌شود.

کنترل کیفی به تمام فعالیت‌هایی که تولید‌کنندگان و پیمانکاران ساخت برای برآورده کردن الزامات کدها و استانداردهای خاص انجام می‌شود، اشاره دارد. پرسنل‌ این بخش، کارکنان مستقیم تولید کنندگان و پیمانکاران ساخت هستند و استفاده از واژه‌ی بازرس برای آن‌ها صحیح نیست.

بازرس: بازرس به فردی اطلاق می‌شود که توسط خریدار تعیین شده و به منظور خرید سفارش‌های خاص یا مشاهده برخی از آزمایش‌ها و تست‌ها در کارگاه سازنده حضور پیدا می‌کند. به طرز مشابه، بازرس توسط تولیدکننده نیز برای بازرسی و انجام آزمون‌های مورد نیاز در کارخانه تعیین می‌شود.

پیمان‌کار ساخت: به شرکت‌هایی اطلاق می‌شود که مسئولیت بخشی از پروژه‌ی ساخت محصولات را عهده‌دار می‌شوند.

سیستم کنترل کیفی برای فروشندگان، تمامی فعالیت‌ها شامل کنترل مواد، کنترل طراحی و ساخت، آزمایش، کنترل بسته‌بندی و علامت‌گذاری، کنترل بارگیری و ارسال به محل ساخت را پوشش می‌دهد.

منظور از علامت‌گذاری یا نشانه‌گذاری (Marking) پلاکی (Name Plate) است که روی هر تجهیز نصب شده و اطلاعات مربوط به آن تجهیز روی آن حک شده است.

به طور مشابه، در سیستم‌های کنترل کیفی داخلی برای سازندگان، تمام فعالیت‌ها همچون کنترل مواد ورودی، کنترل کیفیت در مراحل مختلف تولید، بررسی و آزمایش و غیره را پوشش می‌دهد.

برنامه یا طرح کنترل کیفیت (Quality Control Plan)، برنامه یا طرح بازرسی و تست (Inspection and Test Plan)


راهنمای کنترل کیفی

سازنده به اجرای یک سیستم کنترل کیفیت و توصیف سیستم از طریق راهنمای کنترل کیفی خود نیاز دارد. این راهنما می‌بایست سازماندهی، اختیارات و مسئولیت‌ها، محاسبه طراحی و نقشه‌کشی، کنترل مواد، برنامه بازرسی و بررسی، اصلاح ناسازگاری‌ها و عدم تطابق، تولید، آزمون‌ها و تست‌های مورد نیاز در کدها و استانداردها و کالیبراسیون ابزار اندازه‌گیری را پوشش دهد.

راهنمای کنترل کیفیت برای هر یک از تجهیزات و متریال محصولات، یک نمای کلی از مراحل کنترل کیفی در کارخانه را ارائه می‌‎دهد.


طرح کنترل کیفی

راهنمای کنترل کیفی تولیدکننده یا خریدار با طرح کنترل کیفی متفاوت است.

راهنما به سیستم کنترل کیفیت سازنده اشاره دارد و یک سند جامع است که تمام فاکتورهای مربوط به کیفیت را مورد توجه قرار می‌دهد.

حال آن که طرح کنترل کیفی به سفارش خرید اشاره می‌کند و تمام بازرسی‌ها و نکات تست را که باید در فرآیند تولید تجهیزات یا مواد پوشش داده شود را در بر می‌گیرد.

برنامه یا طرح کنترل کیفیت (Quality Control Plan)، برنامه یا طرح بازرسی و تست (Inspection and Test Plan)

راهنمای کنترل کیفی برای پیمانکاران

راهنمای کنترل کیفیت برای پیمانکاران به سیستم‌های کنترل کیفیت پیمانکاران ساخت اشاره دارد. این راهنما به پروژه‌های خاص اشاره ندارد و وظیفه‌ی آن شناسایی مسئولیت‌ها و اختیارات، کنترل مواد ورودی، برنامه بررسی و بازرسی، اصلاح ناسازگاری‌ها و عدم تطابق، تولید، آزمون‌ها و تست‌های مورد نیاز کدها و استانداردها، کالیبراسیون ابزار اندازه‌گیری می‌باشد.

طرح کنترل کیفی پیمانکاری ساخت

طرح کنترل کیفیت پیمانکار مربوط به تمام فعالیت‌های کنترل کیفیت است که در تولیدات صنعتی انجام می‌شود و تمام زمینه‌های مکانیکی، برق و ابزاردقیق را پوشش می‌دهد. این طرح به طور معمول در قالب جدول پیاده می‌شود و هر فعالیتی نیاز به فرم‌های کنترل کیفیت مخصوص به خود دارد.

برنامه یا طرح کنترل کیفیت (Quality Control Plan)، برنامه یا طرح بازرسی و تست (Inspection and Test Plan)


فرم‌های کنترل کیفی

فرم‌های کنترل کیفیت، فرم‌های پشتیبان طرح کنترل کیفیت هستند. هر فعالیتی در برنامه کنترل کیفیت نیازمند یک فرم خاص است که باید توسط کارمندان بخش کنترل کیفیت و بازرس شخص ثالث تکمیل و امضاء شود.

کنترل کیفی صنعتی – بازرسی و خدمات کنترل کیفیت

خدمات بازرسی و کنترل کیفیت موضوعات کاملاً متفاوتی هستند. همانطور که در بالا توضیح داده شد، کنترل کیفیت مربوط به فروشندگان، پیمانکاران ساخت و شرکت‌های مهندسی می‌شود، در حالی که بازرسی به بازرسان شخص ثالث یا بازرسان نهایی خریدار اشاره دارد.

هنگامی که کارفرما (خریدار) از بازرس خود استفاده می‌کند، آن فرد می‌تواند یک بازرس شخص دوم (بازرس حین ساخت) باشد. شرکت‌های بازرسی شخص ثالث گاهی خدمات کنترل کیفیت را به شرکت‌های مهندسی ارائه می‌دهند.

گاهی خریدار نهایی فهرست کوتاهی از شرکت‌های بازرسی شخص ثالث را معرفی کرده و شرکت‌های تولیدکننده را ملزم به همکاری و توافق با یکی از آن‌ها می‌کند. در این مورد، شرکت بازرسی نقش یک آژانس بازرسی شخص ثالث را ایفا می کند، زیرا خریدار نهایی شرکت بازرسی دیگری را تعیین نکرده‌ است.

کنترل کیفی صنعتی – شرکت مشاوره کنترل کیفیت

گاهی فروشندگان، پیمانکاران ساخت و شرکت‌های مهندسی از خدمات شرکت‌های مشاوره کنترل کیفیت استفاده می‌کنند، اما فعالیت‌های کنترل کیفیت را خود به طور مستقیم انجام می‌دهند. آن‌ها معمولاً این خدمات را از سازمان‌های بازرسی شخص ثالث دریافت می‌کنند.

برنامه یا طرح کنترل کیفیت (Quality Control Plan)، برنامه یا طرح بازرسی و تست (Inspection and Test Plan)

کنترل کیفی صنعتی – کنترل کیفیت برای تولید

کنترل کیفیت برای تولید، به تمام فعالیت‌هایی که توسط فروشندگان بر اساس برنامه بازرسی و تست تایید شده انجام می‌شود، اشاره دارد. هنگامی که فروشندگان، طرح بازرسی و تست مشتری را دریافت می‌کنند، می‌توانند برنامه کنترل کیفیت خود را که لازم است با طرح بازرسی و تست تطابق داشته باشد، ارائه دهند.

سپس فروشنده از فرم‌های خاص خود برای ثبت تمام فعالیت‌های کنترل کیفیت انجام شده استفاده می‌کند. سرانجام این پرونده‌ها توسط یک بازرس شخص ثالث مورد تایید قرار می‌گیرند و در بخشی از کتابچه نهایی (Final Book) قرار می‌گیرند.

کنترل کیفی صنعتی – سند کنترل کیفیت

لیست اسناد کنترل کیفیت، برای هر نوع از تجهیزات متفاوت است. موارد زیر برای تجهیزات مکانیکی به طور کلی اعمال می‌شود:

  • برنامه یا طرح کنترل کیفیت (Quality Control Plan)
  • برنامه یا طرح بازرسی و تست (Inspection and Test Plan)
  • دیتاشیت‌ها
  • نقشه‌های تایید شده
  • شیت‌های محاسباتی (Strength Calculation Sheets)
  • گزارش‌های تست مواد، رویه جوشکاری (Welding Specification Procedures (WPS))
  • مدارک ثبت صلاحیت
  • نقشه جوشکاری
  • گزارش‌های کیفی جوشکاران
  • مدارک تست‌های غیرمخرب (NDT)
  • مدارک تحصیلی پرسنل
  • گزارش‌ها و روش‌های عملیات حرارتی
  • گواهینامه‌های کالیبراسیون برای تجهیزات تست
  • مدارک تست هیدرواستاتیک
  • پرونده‌های کنترل کیفیت مانند تطبیق
  • جوشکاری
  • بازرسی ابعادی
  • روش آماده‎سازی و رنگ‌آمیزی و سوابق
  • رویه‌های آزمون مکانیکی و عملکرد و سایر تست‌ها
  • رویه‌های نصب و راه‌اندازی
  • رویه‌های بسته‌بندی و حمل‌و‌نقل
  • و ...

منبع با اندکی تغییرات


مشخصات روش جوشکاری (WPS) چیست؟

در ادامه بخوانید:

مشخصات روش جوشکاری (WPS) چیست؟


دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *