تستر عایق چیست؟
تستر عایق (Insulation Tester) وسیله‌ای است برای اندازه‌گیری مقاومت‌های بسیار بزرگ (معمولاً تا ۲ گیگا اهم با ولتاژ تست تا ۵ کیلوولت) می‌باشد و جهت سنجش مقاومت عایقی کابل‌ها، موتورها، ترانسفورماتور‌ها، ژنراتور‌ها و سایر تجهیزات الکتریکی استفاده می‌شود.
برای اندازه گیری چنین مقاومت‌هایی معمولاً به ولتاژ زیادی نیاز است. در بعضی از این نوع دستگاه‌ها، ولتاژ تست به ۱۰kv نیز می‌رسد. ولتاژ معمول این نوع دستگاه‌های اندازه‌گیری، بین ۱۰۰ ولت تا ۱۰ کیلو ولت است.
دستگاه تستر عایق (میگر) از یک دستگاه نسبت‌سنج تشکیل شده است. منبع ولتاژ مورد نیاز دستگاه معمولاً متناوب است و آن را به دو صورت ایجاد می‌کنند. در روش اول با استفاده از یک منبع تغذیه DC ولتاژ Dc را به کمک اسیلاتور (نوسان‌ساز) تبدیل به AC می‌کنند و آنگاه به کمک ترانسفورماتور ولتاژ متناوب خروجی اسیلاتور را به هر مقدار دلخواه افزایش داده می‌شود. در روش دوم به کمک یک ژنراتور ساده که محرک آن دست است، ولتاژ AC تولید می‌شود.
طرز تشخیص سالم بودن تستر عایق
برای تشخیص سلامت دستگاه تستر عایق، دسته‌ای را که در بغل تستر است می‌چرخانیم و دو سر سیم‌ها را به هم اتصال می‌دهیم، اگر عقربه روی صفر قرار گرفت، تستر سالم است.
اصول عملکرد تستر عایق
دستگاه تستر با تبدیل ولتاژ ۱۲ ولت (باطری داخلی دستگاه) به حداقل ۱ و حداکثر ۱۰ کیلو ولت DC ولتاژ تست خود را تولید می‌نماید. این ولتاژ توسط مدار‌های کنترل جریان به سرعت کنترل می‌شود به طوری که به محض افزایش جریان از حد مجاز و یا اتصال کوتاه به سرعت ولتاژ مورد نظر تا حد مورد اطمینان کاهش می‌یابد. این عمل برای حفاظت سیستم‌های درونی و همچنین قطعات مورد آزمایش می‌باشد. در نوع دستی (نمونه قدیمی)، توسط دسته‌ای که در بغل تستر است آنرا چرخانده، که بدین ترتیب ژنراتوری به گردش در می‌آید، در نتیجه ولتاژ تولید می‌شود که آن ولتاژ توسط ترانسفورماتور‌های افزاینده، افزایش یافته و سپس توسط یکسوکننده‌ها به ولتاژ مستقیم (DC) تبدیل می‌شود و مورد استفاده قرار می‌گیرد.
شیوه‌ی کار با تستر عایق
کار با تستر عایق اینگونه است که اتصال مثبت دستگاه به هادی کابل و منفی با شیلد کابل یا زمین (در صورتی که شیلد به زمین متصل باشد) است. ولتاژ تستر متناسب با ولتاژ نامی کابل قرارداده می‌شود. جهت خواندن مقادیر مقاومت باید حداقل ۱۵ ثانیه صبر کرد. بعد از آن در صورتی کابل مشکل عایقی ندارد که مقاومت آن بیش از ۲۰ مگا اهم ثبت شود.
ابتدا لازم است اطمینان کامل از قطع برق حاصل کنیم و پس از آزمایش عدم وجود ولتاژ با رعایت کامل ایمنی توسط دو نفر مقاومت عایقی دستگاه‌ها اندازه گیری می‌شود.در تصاویر زیر نحوه تست عایقی کابل سه سیمه شیلددار و موتور سه فاز نشان داده شده است.
کاربردهای دستگاه تستر عایق
برخی از کاربردهای تستر عایق (میگر) عبارت‌اند از:
- اندازه‌گیری مجموع مقاومت عایقی در تابلو‌های برق، انواع تجهیزات برقی، انواع ترانسفورماتور‌ها، موتورها و کابل‌ها
- تست و ارزیابی سریع یک محصول بعد از تولید، نصب و یا نیازمند تعمیر و همچنین تجهیزاتی که از عمر مفید آن‌ها گذشته است که در این صورت با نشان دادن تغییر در مقدار مقاومت عایقی از به وجود آمدن خطا جلوگیری می‌نمایید
- بالا بردن عمر مفید تجهیزات الکتریکی
- آزمایش‌های مفصل‌بندی و سرکابل‌ها
- امکان بازبینی و تست‌های نظارتی هنگام تحویل و دریافت کالا از انبار تجهیزات
منبع: درخشش، با اندکی ویرایش
