سیستم زمین چیست؟
سیستم اتصال به زمین (ارتینگ) جزیی از تأسیسات الکتریکی و الکترونیکی است. استفاده از سيستم ارتینگ استاندارد و حفاظت از تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی امری بسيار مهم و ضروری است. با افزايش استفاده از سيستم‌های ديجيتالی بسیار حساس، لازم است اقداماتی برای احداث چاه زمین و سیم‌کشی ارت انجام شود. همچنین بازنگری در طراحی و نصب و نگهداری از سيستم‌های ارتینگ امری ضروری است.
اهداف سیستم زمین چیست؟
سیستم اتصال به زمین (ارتینگ) دو هدف را دنبال می‌کند:
1. حفظ جان افرادی که با وسایل الکتریکی در ارتباط هستند:
ایجاد یک مسیر از بدنه تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی به زمین به عنوان جسمی که مقاومت پایین پیدا کرده است سبب می‌شود در صورت اتصال الکتریکی بخشی از مدار به بدنه، جریان به جای عبور از بدن اشخاص، از مسیر با مقاومت کمتر عبور کند تا بدین‌وسیله جان افراد از جریان برق مصون بماند.
2. حفظ سلامت سیستم صرف نظر از مسائل ایمنی:
وسایل الکتریکی به طور کلی از دو بخش رسانا و عایق تشکیل شده است. در حالت کارکرد نرمال مدار، تمام جریان باید از رساناها عبور کنند و مواد عایق جریانی نداشته باشند. عایق‌ها حساس‌تر از هادی‌ها هستند و با افزایش دما و افزایش ولتاژ مستهلک می‌شوند. سیستم اتصال زمین در سالم نگه‌داشتن عایق تاثیرگذار است. اتصال به زمین منبع تغذیه در بهبود عملکرد سیستم تأثیرگذار است.
نکات مربوط به اتصال ابزاردقیق به سیستم ارتینگ
در این بخش، نکاتی در رابطه با اتصال ابزاردقیق، ترانسمیترها و … به سیستم زمین (ارتینگ) ارائه می‌شود.
نکته 1
در هنگام نصب یک ابزاردقیق همچون یک ترانسمیتر فشار، برای محافظت از مدارهای الکترونیکی داخل سنسور در برابر هرگونه نویز و اختلالات الکتریکی، بایستی از کابل‌های شیلددار حداقل 3 یا 4 رشته‌ای استفاده نمود. نوع شیلد می‌تواند از نوع مس یا دیگر فلزات رسانا به‌ویژه آلومینیوم باشد.
نکته 2
یک سمت شیلد (سمت کانکشن الکتریکی) باید به صورت اتصال باز باشد (به هیچ قسمتی متصل نباشد) و به هیچ وجه به ترانسمیتر متصل نشود. سمت دیگر شیلد باید مستقیماً به سیستم ارتینگ استاندارد یا سیستم ارتینگ مرکزی (چاه ارت) متصل گردد.
همچنین پایه ارت ترانسمیتر فشار نیز باید به صورت کاملاً مستقل و جداگانه به سیستم ارتینگ استاندارد یا سیستم ارتینگ مرکزی (چاه ارت) متصل گردد.
نکته 3
شیلد نباید به پایه ارت ترانسمیتر متصل شود. اگر اشتباهاً یک سر شیلد به پایه ارت سنسور متصل شود و سپس سر دیگر شیلد و پایه ارت ترانسمیتر هر دو به سیستم ارتینگ مرکزی متصل شوند، باعث به وجود آمدن جریان گردابی خواهد شد. در واقع، این کار منجر به خارج شدن شیلد از مدار و از دست رفتن خاصیت آن خواهد شد.
همچنین بخوانید:
نکته 4
در کاربردهای صنعتی الزاماً باید کلیه تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی شامل از ترانسمیتر فشار، موتورهای الکتریکی، اینورتر (درایو)، PLC، مبدل‌ها و منابع تغذیه و غیره به صورت مجزا به سیستم ارتینگ مرکزی متصل گردند.
پایه ارت تجهیزات مختلف را نباید با یکدیگر سری (متصل) کرد. این بدین معنی است که پایه ارت یک تجهیز نباید ابتدا به پایه ارت یک تجهیز دیگر متصل و سپس به سیستم ارتینگ مرکزی وصل شود. این کار باعث می‌شود که اگر یکی از تجهیزات دچار مشکل شد، دیگر تجهیزات نیز تحت تاثیر قرار گرفته و دچار مشکل شوند. در واقع، هر کدام از تجهیزات باید به صورت مجزا به سیستم ارتینگ مرکزی متصل شوند.
نکته 5
پیچ‌ومهره‌ها و لولاها و اتصالات به خوبی وظیفه انتقال ارت را انجام نمی‌دهند. بنابراین به طور مثال باید در تابلوهای برق حتی برای پایه و درِ تابلو ارت مجزا در نظر گرفته شود و بهتر است سیم ارت به آن قسمت‌ها جوش داده شود. براي جوش دادن قطعات مسی به يكديگر می‌توان ترجیحاً از جوش برنج يا نقره استفاده شود و در صورت عدم دسترسی به اين نوع از جوش‌ها، از جوش (Cad weld) نیز می‌توان استفاده کرد.
در ادامه بخوانید:
