محیط صنعتی انفجاری چیست؟
یک محیط انفجاری می‌تواند به علت وجود انواع مواد شیمیایی در هوا مانند انواع گازها، بخار و مه قابل اشتعال به وجود آید.
در صورتی که مقدار کافی از یک ماده اشتعال‌زا در هوای محیط وارد شود کوچکترین عامل احتراق‌زا مانند یک جرقه کوچک می‌تواند باعث وقوع انفجار شود.
بیشتر، کدام محیط‌ها انفجاری می‌شوند؟
انفجاری شدن یک محیط وابسته به میزان مواد شیمیایی و آلی (جامد، مایع، گاز) اشتعال‌زا در آن محیط دارد. محدوده‌ی گسترده‌ای از محیط‌های صنعتی احتمال انفجاری شدن را دارند که در بعضی محیط‌ها این احتمال بیشتر است. به عنوان مثال‌هایی از محیط‌های انفجاری می‌توان به پالایشگاه‌ها، ایستگاه‌های انتقال گاز، پتروشیمی‌ها، کارخانجات تولید رنگ و مواد شیمیایی، انواع ایستگاه‌های سوخت‌گیری مانند پمپ بنزین‌ها و فضاهایی که دارای غبار مواد ارگانیک مانند گندم، آرد و چوب هستند، اشاره نمود.
محیط‌های صنعتی که دارای ریسک بالایی هستند به وسیله مجموعه‌ای از انواع قوانین و مقررات ایمنی مانند اینکه چه نوع تجهیزات الکتریکی و وسایلی باید در سایت استفاده شوند. در همچین محیط‌های خطرناکی، اطمینان از اینکه تجهیزاتی که به کار گرفته می‌شوند باید دارای ایمنی ذاتی (تاییدیه ATEX) باشند حیاتی است.
معنی ایمنی ذاتی چیست؟
عنوان ایمنی ذاتی یا Intrinsically Safe ویژگی‌ای است که به تجهیزاتی که برای استفاده در محیط‌های انفجاری طراحی شده‌اند اطلاق می‌گردد. به دلیل سطح بالای مواد اشتعال‌زا که در محیط‌های خطرناک وجود دارد، بسیار ضروری است که هر تجهیزی که به کار برده می‌شود تحت هیچ شرایطی عامل بروز جرقه نشده و به دمای بالا (که به راحتی اشتعال‌زا هستند) نرسد.
اگر تجهیزات الکترونیکی فاقد ویژگی ایمنی ذاتی یا Intrinsically Safe باشد به هیچ وجه نباید در محیط انفجاری نصب شود.
برای احراز ویژگی ایمنی ذاتی، ادعای خود سازنده کافی نبوده و تجهیزات باید دارای تاییدیه‌های ATEX / EX رسمی باشند. این تاییدیه‌ها از سوی مراجع رسمی و در ازای تست تجهیزات در شرایط خاص به سازنده داده می‌شوند.
تاییدیه ATEX چیست؟
ATEX گواهینامه تاییدیه اروپایی است که به تجهیزاتی که توسط موسسات رسمی مورد تست و ارزیابی برای کار در محیط انفجاری قرار گرفته‌اند داده می‌شود.
دو نوع بخشنامه اروپایی برای کنترل محیط‌های انفجاری وجود دارند:
- بخشنامه 1999/92/EC که با نام ATEX 153 یا ATEX Workplace Directive نیز شناخته می‌شود.
- بخشنامه 2014/34/EU که با نام ATEX 114 یا ATEX Equipment Directive نیز شناخته می‌شود.
در صورتی که یک تجهیز الکتریکی یا الکترونیکی دارای تاییدیه رسمی ATEX باشد بدین معناست که برای کار در محیط های خطرناک و انفجاری به طور کامل تست و ارزیابی شده است.
تجهیزات دارای گواهینامه تاییدیه ATEX دارای لوگوی EX مطابق شکل زیر می‌باشند.
گواهینامه تاییدیه ATEX دارای لوگوی EX
در پایان مجددا تاکید می‌گردد که تجهیزاتی که دارای تاییدیه ATEX و در نتیجه لوگوی EX نمی‌باشند به هیچ وجه نباید در محیط‌های انفجاری به کار گرفته شوند.
در ادامه بخوانید:
