پیش از انتخاب شیر برقی یا سلونوئید ولو (Solenoid Valve)، باید اطلاعات کافی در مورد فرآیند و عوامل تاثیرگذار بر عملکرد این شیرها گردآوری کنید.
در ادامه‌ی نوشتار، راهنمای خرید شیر برقی و فاکتورهای تاثیرگذار بر عملکرد آنها را بررسی می‌کنیم.
ساختار شیر برقی به گونه‌ای طراحی شده که به خاک و ذرات معلق بسیار حساس است و تنها در فرآیندهایی که سیال آنها هوا یا مایعات فاقد ذرات جامد معلق است، قابل نصب می‌باشد. در انتخاب شیر برقی باید اطمینان حاصل کنید که متریال بدنه و آب‌بند با دما و محیط فرآیند سازگار باشد. همچنین سلنوئید ولوها به سرعت باز و بسته می‌شوند (بین ۱۰ تا ۱۰۰۰ میلی‌ثانیه). بنابراین استفاده‌ی نامناسب از آنها می‌تواند باعث تغییرات فشار (Water Hammer) در سیستم شود.
شاخص‌های مهم در خرید شیر سلونوئیدی
در خرید شیر برقی یا سلونوئید ولو باید فاکتورهای کلیدی زیر را در نظر بگیرید:
- روش عملکرد
- مدار
- قطر لوله و نوع رزوه
- اندازه خروجی (Orifice)
- جریان سیال
- فشار
- درجه حرارت
- مدت زمان پاسخگویی
- ولتاژ
- درجه حفاظت IP
همچنین بخوانید:
ولتاژ و سیم‌پیچ
سیم‌پیچ شیر برقی، برای تبدیل انرژی الکتریکی به حرکتی به کار می‌رود. کویل از سیم مسی که دور یک لوله (هسته) پیچیده می‌شود، تشکیل می‌شود. لوله‌ی به کار رفته در هسته از مواد فرومغناطیس ساخته شده است. با عبور جریان الکتریکی از سیم‌پیچ، یک میدان مغناطیسی ایجاد می‌شود. میدان مغناطیسی ایجاد شده، پیستون را حرکت می‌دهد. و نهایتاً شیر را باز یا بسته می‌کند.
کویل سلونوئید ولو در دو نوع ولتاژ (DC) و ولتاژ (AC) ساخته شده است. که با توجه به ساختار کلی سیستم می توان یکی از این دو مدل ولتاژ را انتخاب کرد.
مدت پاسخگویی
زمان پاسخگویی در سلونوئید ولو به صورت زمان بین فعال شدن شیر تا زمانی که فشار نسبت به فشار تست ۱۰ درصد کاهش یا ۹۰ درصد افزایش یابد، تعریف می‌شود.
مدت زمان پاسخگویی به ساختار شیر، سیم‌پیچ، فشار اتمسفر و ویسکوزیته محیط وابسته است. معمولاً زمان پاسخگویی شیرهای DC کمی کندتر از شیرهای AC است. شیرهای مستقیم معمولاً عملکرد سریع‌تری نسبت به شیرهای غیرمستقیم دارند. معمولاً شیرهای مستقیم بین ۵ تا ۵۰ میلی‌ثانیه عمل می‌کنند و در حالت غیر مستقیم شیر تا ۱۵۰۰ میلی‌ثانیه نیز ممکن است تأخیر داشته باشد. بنابراین در حالتی که ممکن است حرکت سریع سلونوئید ولو باعث تغییر در فشار سیستم شود بهتر است شیر غیرمستقیم نصب شود.
فشار
فشار کاری سیستم یکی از مهمترین فاکتورها در انتخاب سلونوئید ولو است. اگر فشار از حداکثر فشار قابل تحمل شیر برقی بالاتر باشد، ممکن است شیر آسیب ببیند. بنابراین در خرید شیر حتماً ماکسیمم و مینیمم فشار را در نظر بگیرید.
بازه‌ی دما
برای انتخاب شیر برقی مناسب باید حداکثر و حداقل دمای سیستم را بدانید. در دمای کمتر از ۰ درجه سلسیوس خطر انجماد در شیر برقی وجود دارد. بنابراین در این محدوده‌ی دمایی بهتر است از این شیرها استفاده نکنید. متریال به کار رفته در ساخت شیر، تعیین‌کننده‌ی محدوده دمای کاری است.
سیال و متریال
شیرهای سولنوئیدی برای نصب در فرآیندهای با سیال مایع و گاز استفاده می‌شوند. از سیال‌های متداول می‌توان روغن، روان‌کننده، سوخت، آب، هوا و بخار را نام برد. بنابراین هنگام انتخاب شیر سلونوئیدی باید متریال با سیال سازگار باشد.
ساخت شیر برقی از متریال برنجی متداول‌تر است. متریال برنجی با سیال‌های بسیاری سازگار است و قیمت مقرون‌به‌صرفه‌ای نیز دارد. متریال آب بند در شیرهای برقی معمولاً FKM یا EPDM است، هر کدام از این آب‌بندها ویژگی‌های خاص خودشان را داشته و برای فرآیندهای متفاوتی مناسب هستند.
سایز شیر
منظور از سایز شیر، قطر نامی دریچه‌ی ورودی و خروجی است. اندازه‌ی شیر یکی از پارامترهای اصلی و تاثیرگذار در قیمت است. اندازه شیر، ظرفیت جریان سیال ورودی را نیز مشخص می کند. معمولاً شیرهای برقی در اندازه‌های ۱/۴ – ۱/۲ – ۳/۴ – ۱ – ۱ ۱/۴ – ۱ ۱/۲ – ۱ ۳/۴ – ۲ ساخته و به بازار عرضه می‌شوند.
دبی سیال
برای خرید شیر برقی یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار، اندازه‌ی جریان سیال (دبی) است. اگر ظرفیت شیر برقی پایین باشد نمی‌توان از آن برای فرآیندهای کنترلی استفاده کرد. همچنین اگر ظرفیت شیر بیشتر از جریان سیال باشد باعث اتلاف در فرآیند می شود.
درجه حفاظت
درجه حفاظت (IP (Ingress Protection، امکان نصب یک دستگاه را در محیط های خطرناک، و مقاومت در برابر ورود آب و گرد و غبار و سایر عوامل خارجی مخرب در محیط را نشان می‌دهد. این کد با توجه به استاندارد IEC 60529 تعیین می‌شود.
کد IP از دو رقم تشکیل شده است، که رقم اول نشان‌دهنده درجه حفاظت برای محیط‌های خطرناک و ورود مواد است و رقم دوم نشان دهنده مقدار حفاظت در برابر رطوبت است. ممکن است این کد عدد سومی نیز داشته باشد که نشان‌دهنده مقاومت در برابر اجزا و تجهیزات پرخطر است. درجه حفاظت شیرهای برقی معمولا IP-65 است.
در ادامه بخوانید:
